SEYAHAT ARAMA

Basında Dünyanın Renkleri

Eski Görkeminin Peşinde

Tümay Yazıcı Eylül 2014 / Food And Travel

Valizime bikinimi, güneş koruyucu kremimi koyuyorum. Ama gideceğim yer, deniz kenarında değil, tam tersine deniz seviyesinden 1000-1500 metre yükseklikte bir otel; Sagalassos Lodge and SPA (0248 731 32 32; sagalassoslodge.com). Otel, Burdur'a 35 km uzaklıktaki Ağlasun ilçesinde yer alıyor. Ferah lobisinin devamındaki barı, ilçeyi de içine alan yemyeşil bir vadiye ve dağlara bakıyor. Manzara ile aranızdaki camı kaldırmak için bir kat aşağıdaki açık yüzme havuzlu terasa ya da odanızın balkonuna çıkmanız yeterli. Dördü süit olmak üzere 54 odası, manzaranın güzelliğnden rol çalmamış ve sade biçimde dekore edilmiş. Özellikle doğu kanadındaki odalarda kalanlar, güneş doğmadan önce uyanıp balkona çıkmalı ve puslu vadi manzarası ile sessizliğin tadını çıkarmalı. Otele varır varmaz kendime, sabah erkenden kalkıp havuza girmeyi tembihliyorum. Ama ertesi gün sabah serinliğnde yüzmeyi



Mart ayından beri hizmette olan Sagalassos Lodge & Spa, Dünyanın Renkleri başlığı altında düzenlediği butik ve tematik tanınan Koptur’a ait (dünyaninrenkleri.com). Acente yıllardır turlarında gidilen yerin tarihine, doğal güzelliklerine, mutfağına enine boyuna yer vererek sürdürülebilir turizme önemli katkılarda bulunuyor. Sagalassos Lodge & Spa’nın dışında Selçuk’ta da bir oteli var; Kalehan. İkiside Türkiye’de turizmin güneş ve deniz ekseninde sıkışıp kalmaması, Anadolu’nun zengin tarihi mirasının tanıtılması için atılmış önemli adımlardır. Koptur alçak gönüllülükle üstlendiği bu önemli misyonu, Sagalassos antik kentindeki kazı ve restorasyon çalışmalarının resmi sponsorları arasına katılarak bir adım daha öteye taşıdı.
Otelden kısa bir araç yolculuğunun sonunda vardığımız antik kentte yerli ve yabancı biliminsanları ile Ağlasunlu işçileri yakıcı güneşin altında, tabiri caizse iğneyle kuyu kazarken buluyoruz. Tüm ekip, özgürlüğüne düşkün ve savaşçı Pisidyalılara ait bu antik kenti yeniden ayağa kaldırmak için ter döküyor. Onları en çok motive edense tamamlandığında ortaya çıkacak manzara: Efes gibi görkemli bir antik kent. Bunun hebercisi de Yukarı Agora'daki Antoninler Çeşmesi. Yapının, antik kentin büyük bölümü gözüm yemiyor. Onun yerine en alt kattaki spa'nın yolunu tutuyor ve kapalı yüzme havuzunun sıcak suyunda kulaç atarak, yoğun iş temposu yüzünden gerilen boyun ve 		sırt kaslarıma güzel bir kıyak geçiyorum. yüzmenin ardından kahvaltıda pazardan alınmış 'hakiki' domates ve salatalık, köy yumurtası ile yapılmış menemen, doğal petek bal, ev yapımı reçeller, keçi peyniri ve yoğurdunun yanı sıra közde patlıcanlı börekle bir kıyakta mideme... Burada kalori hesabı yapmaya gerek yok. Çünkü yakacak yer çok. Meraklısı için civarda işaretlenmiş trekking ve hiking rotaları var. Ayrıca otelin önünde misafirlerin kullanımına açık bisikletler duruyor; binip kendinizi dağa, bayıra ya da ilçe merkezine vurabilirsiniz. Kısacası burası zihninize, bedeninize ve ruhunuza sağlık aşılamak için var. Ama herşeyden önce kuzeyinde yer alan ve adını aldığı antik kentin, yani Sagalassos'un daha çok gezgin tarafından keşfedilmesi için var.



9 bin kişilik amfiteatrı, dev Roma hamamı, sarayvari konukeviyle Sagalassos’un vaktiyle büyük eğlencelere evsahipliği yaptığı düşünülüyor.

Seyahat Bilgileri
Sagalassos Antik kenti Burdur’da, kent merkezine yaklaşık 35 kilometre uzaklıktaki Ağlasun ilçesinde yer alıyor. 1450-1700 metre yükseklikte meyilli bir arazi üzerine kurulu bir antik kentin kalıntıları doğu-batı yönünde 2,5 kilometre, kuzey-güney yönünde ise 1,5 kilometrelik bir alana yayılıyor. Dağlık olduğu için yer yer karasal iklim özellikleri görülmekle birlikte ilçede genel olarak Akdeniz iklimi hakim.

NASIL GİDİLİR?
Sagalassos antik kenti Ağlasun ilçe merkezine yedi kilometre uzaklıkta bulunuyor. Ağlasun’a ulaşmak için Antalya ya da Isparta’ya uçtuktan sonra karayoluyla devam edebilirsiniz. Otomobil yolculuğu Antalya havalimanından yaklaşık iki saat, Isparta havalimanından ise 1,5 saat sürüyor. Toplu taşımayı kullanacaklar, Ağlasun Minibüs Kooperatifi’nin sitesi aglasunkoop.com’a göz atabilir. Kooperatifin araçları, Antalya’da otogardan, Isparta’da Köy Garaj’ından kalkıyor.

KAYNAKLAR
Sagalassos için hazırlanan resmi internet sitesi tursaga.com’da antik kentin tarihi ile kazı ve restorasyon çalışmalarının yanı sıra Ağlasun ve çevresinde görülebilecek diğer yerler, yapılabilecek outdoor aktiviteleri hakkında da bilgi edinebilirsiniz. Sagalassos’la ilgili bir diğer resmi sitesi ise kazı ve restorasyon çalışmalarının ana sponsoru Aygaz’ın hazırladığı sagalassos.com.tr.


Mutalaka yapın
Kibyra antik kentini görün. Ağlasun'a 141 kilometre uzaklıkta, Burdur'un Gölhisar ilçesinde yer alan Likya antik kentini gezi programınıza dahil edin. Heybetli Medusa başlı mozaik zemine bakarken taşa dönüşmekten korkmanız işten bile değil. Odeion'un önündeki stoa'da 540 metrekarelik bir alanda ortaya çıkarılan eser, Anadolu'nun en büyük mozaik döşemesi unvanına sahip.

Kervansarayları ve Kremna antik kentini de unutmayın. Anadolu Selçuklularından kalma İncirhan ve Susuzhan ile bir diğer Pisidya antik kenti Kremna, Ağlasun ilçesine araçla 30-40 dakikalık mesafede yer alıyor.

Burdur Müzesi'ni ziyaret edin. 2008 Avrupa Yılın Müzesi adayı, Sagalassos ve Kibyra başta olmak üzere bölgedeki antik kentlerden çıkarılan çok önemli parçalara evsahipliği yapıyor. 		Antik kentleri gördükten sonra müzeyi ziyaret edince geziye dair resim zihninizde tamamlanmış oluyor. burdurmuzesi.gov.tr gibi toprak altında kalan kısımları bulunup bir araya getirilmiş. Eksik parçalar için Türkiye'de bir ilke imza atılmış ve taşı taşla tamamlama yöntemine başvurulmuş. Bunun için ekibe yerli taş ustaları ve heykeltıraşlar dahil edilmiş. 2005'te ayağa kaldırılan çeşmeye ayrıca restorasyon sırasında bulunan kaynaktan su verilerek antik çağlardaki gibi yeniden akması sağlanmış. Çeşmenin restorasyonu halen sürüyor., ancak bugünkü hali bile görünce ağzınızın bir karış kalmasına yetiyor. Hatta Antoninler Çeşmesi için Sagalassos'un Efes'in Velcus Kütüphanesi'ne yanıtı bile denilebilir.

Yerleşim izleri MÖ 4200'e dayansa da Sagalassos tarihte ilk kez MÖ 4'üncü yüzyılda Büyük İskender'in bölgeyi kendi topraklarına katmasıyla adını duyurmuş. Altın çağını ise Roma İmparatorluğu çatısı altındayken yaşamış. Bugün antik kente girdiğinizde sağ tarafta göreceğiniz sarayvari kent konağı, ilerde soldaki büyük Roma hamamı, hamamda bulunan ve Burdur Müzesi'nde sergilanen Roma imparatorları Hadrian ve Marcus Aurelius devasa heykelleri ile Antoninler Çeşmesi'nin süslemeleri, Sagalassos'un vaktiyle sahne olduğu ihtişamlı günlerin birer göstergesi. Ama ne derler bilirsiniz; başlangıcı olan her şeyin bir sonu vardır... Bu kaide, Roma İmparatorluğu'nıun en önemli seramik üretim merkezlerinden biri sayılan Sagalassos'ta da bozulmamış. MS 6'ncı yüzyıldan itibaren kent için geri sayım başlamış denilebilir. Deprem, veba salgını, akınlar, savaşlar derken yaşam, Sagalassos'u terk etmiş. Bir başına kalan kentin üstü de zamanla, yaslandığı Akdağ'ın toprağıyla örtülmüş. Ama -tıpkı Pompeii gibi- bu sayede günümüze yağmalanmadan gelebilmiş. 18'inci yüzyılın başında Fransız gezgin paul Lucas tarafından keşfedilen antik kentte kazı çalışmaları, 1990'dan beri Belçika'daki Leuven Üniversitesi'nden Prof. Dr. Marc Waelkens başkanlığında sürüyor. Belçika, Türkiye ve başka ülkelerden arkeoloji, mimari, inşaat mühendisliği gibi farklı disiplinlerden birçok bilim insanı ve Ağlasunlu işçiler, antik kenti eski görkemine kavuşturmak için her yıl yaz aylarında deli gibi çalışıyor. Antik kentin tamamlanmasını beklemek yerine -ki bu nerden baksanız 30-40 yılı bulabilir- adım adım uyanışa tanıklık etmek çok daha heyecan verici. Velhasıl bu yaz yeterince şezlongda yattım, masmavi sularda kulaç attım, tenimi de akşamüstü güneşiyle şımarttım diyorsanız, artık sıra içinizdeki küçük kaşifi uyandırmaya gelmiş demektir. Başlanguç için de Sagalassos antik kenti ve aşağıda uzanan dingin. Ağlasun ilçesi ideal bir nokta. Zira Burdur ve çevresinda, antik çağlardan kalma ve Sagalassos gibi önemli birçok yerleşim yeri bulunuyor. Güneş koruyucu kreminin ne işe yaradığını soracak olursanız, 'haşlanmak' istemiyorsanız antik kent gezerken yanınızdan ayırmayın.

Son Yayınlanan Turlar